De afgelopen jaren heb ik al veel geschreven over zeep en shampoo, met name omdat ik op zoek was naar alternatieven zonder verpakking en zonder palmolie. Regelmatig lees ik dat er nog wat verwarring bestaat over wat de verschillen zijn tussen haarzeep en shampoo bars en waar deze te vinden zijn. Tijd voor een overzichtje dus.
Waarom haarzeep en shampoo bars?
Waarom zou je überhaupt haarzeep of een shampoo bar willen gebruiken? Reguliere shampoo wordt meestal gemaakt op basis van sodium lauryl sulfaat (SLS) of sodium laureth sulfaat (SLES). Deze stof wordt vervaardigd uit aardolie en een mengsel van plantaardige oliën waaronder palmolie. Ik schreef eerder een uitgebreid verhaal over waarom palmolie niet zo’n duurzame grondstof is en aardolie is dat ook niet bepaald.
SLS en SLES zijn er om berucht dat ze vrij agressief reinigen. Hierdoor werkt het heel goed als shampoo, maar misschien iets te goed. Je huid gaat snel talg aanmaken om te voorkomen dat je huid uitdroogt en daar krijg je weer vet haar van waardoor je moet blijven wassen. Hallo vicieuze cirkel! Jeukende hoofdhuid, anyone?
Daarnaast wordt de shampoo aangelengd met veel water en gaat het in een plastic fles. Met een haarzeep of shampoo bar zijn de werkende bestanddelen veel geconcentreerder en in vaste vorm, waardoor een papieren verpakking volstaat en er niet onnodig water getransporteerd hoeft te worden tussen fabriek, winkel en jouw huis. Er passen veel meer stukken zeep in een container dan flessen shampoo en die zeep gaat ook nog eens langer mee. Tel uit je winst.
Vergeet echter niet dat het gebruik van welke shampoo dan ook relatief zeer klein is als het gaat om het wassen van je haren. Het gebruik van gas en dus hoe lang en vaak je onder de douche staat, is het meest cruciaal. Ook als je kilometers gaat rijden met je auto om een shampoo bar te kopen, zul je het positieve effect gemakkelijk weer teniet doen.
Wat is het verschil tussen haarzeep en shampoo bars?
De woorden worden vaak door elkaar gebruikt, dus dat helpt natuurlijk niet echt om verwarring te voorkomen. Ik spreek van een haarzeep als het gaat om een vast stuk zeep dat ontwikkeld is om je haren mee te wassen. Dit is daadwerkelijk zeep, zoals het stuk zeep dat op je wastafel ligt of anders tenminste vroeger bij je oma op de wastafel lag.
Zeep ontstaat door het verzepen van oliën met een loog. Vanwege deze chemische reactie is zeep per definitie synthetisch en kunnen alle claims dat het ‘natuurlijk’ zou zijn direct de prullenbak in. Niet dat dat erg is overigens. Zeep ontvet uitstekend. In haarzeep wordt over het algemeen een extra overmaat aan olie gebruikt, zodat het zachter is dan gewone zeep.
Een shampoo bar kan in principe alles zijn wat vast is en waar je je haren mee kan wassen, maar ik gebruik de naam het liefst alleen voor producten op basis van synthetische detergenten, oftewel syndets. SLS en SLES zijn syndets, maar er zijn ook mildere detergenten. Meestal worden ze eveneens gemaakt met aardolie en/of palmolie, maar het lijkt er op dat er enkele zeldzame uitzonderingen te vinden zijn. Zo kunnen bijvoorbeeld sodium coco sulfaat en sodium cocoyl isothionaat van uitsluitend kokosolie gemaakt worden. Let op: kúnnen, want ondanks ‘coco’ in de naam, ben ik alweer (vrijwel uitsluitend) producenten tegengekomen die het toch van palmolie weten te maken (of überhaupt niets loslaten over hun grondstoffen).
De werking van een shampoo bar lijkt het meest op de shampoo die je gewend bent. Zeker een shampoo bar op basis van SLS is nagenoeg hetzelfde in samenstelling maar dan zonder water. Meestal hoeft je haar dan ook niet echt te wennen.
Zowel haarzeep als shampoo bars zijn overigens ook uitstekend te gebruiken om je lichaam mee te wassen. Hoef je ook geen plastic flessen met waterige douchegel meer te kopen.
Welke kies ik dan?
Als ik de afgelopen jaren één ding geleerd heb, dan is het wel dat iedereen compleet verschillende haren en velletjes heeft. Wat een succes is bij de een, kan een ramp zijn voor de ander. Ik kan je dus ook niet vertellen welk product jij zou moeten gebruiken, wel waar je op kunt letten als je op zoek gaat.
Als je zeep gebruikt om je haren te wassen, heb je kans dat je haar er flink aan moet wennen en door een soort overgangsperiode moet. Bij het maken van zeep kan de maker variëren met de verhoudingen van verschillenden soorten oliën en mate van oververvetting. Hierdoor kan de ene zeep veel geschikter zijn voor jouw haar dan een andere zeep. Het kan dus lonen om het wat langer uit te proberen en eventueel met verschillende zepen te experimenteren.
Een groot nadeel van haarzeep vind ik dat de meeste mensen er baat bij zullen hebben om hun haar na het wassen na te spoelen met azijn. Dit om geopende haarschubben te sluiten en/of zeepresten te verwijderen – daar lopen de meningen over uiteen. Azijn is op zich een heel duurzaam product, maar het zorgt er meestal ook voor dat je aanzienlijk langer onder de douche staat. Van de andere kant hoor ik ook van steeds meer mensen dat ze helemaal niet na hoeven te spoelen. Bovendien kun je aanzienlijk meer volume krijgen als je je haar met zeep wast.
Als haarzeep goed werkt voor je en je staat er niet langer door onder de douche, dan is het een prima product. De bewerking is vrij eenvoudig en er zijn veel aanbieders die gebruik maken van (lokale) biologische grondstoffen en palmolie links laten liggen. Helaas blijkt een succes met haarzeep niet voor iedereen weggelegd.
Aangezien shampoo bars veel meer op vloeibare shampoo lijken, zijn de slagingskansen daar voor de meeste mensen waarschijnlijk iets groter. Wel bestaat er verschil tussen diverse merken, dus het zou zomaar kunnen dat de ene je haar uitdroogt terwijl een ander het juist zwaarder maakt.
Shampoo bars van SLS en SLES hebben niet mijn voorkeur vanwege de aard- en palmolie die erin zit, maar ook omdat ik mijn haar liefst zo mild en weing mogelijk was. Sommige merken bieden alternatieven die waarschijnlijk zonder palmolie zijn, maar ze zijn vooralsnog iets lastiger verkrijgbaar dan haarzeep.
Waar koop ik haarzeep en shampoo bars?
Leuk hoor, al die haarzeep en shampoo bars, maar waar haal je ze in hemelsnaam vandaan? Tot voor kort kon je ze haast alleen nog online bestellen, maar inmiddels liggen ze ook steeds vaker in allerlei winkels.
Haarzeep
Er zijn steeds meer leuk, kleine ateliers die de vaste zeep weer helemaal hip en happening maken. Hieronder deel ik een aantal merken die veel biologische ingrediënten gebruiken en geen palmolie. De haarzepen zijn allen hoofdzakelijk van kokosolie – en vrijwel allemaal veganistisch – maar zijn verder verschillend in samenstelling. Zelf op zoek? Let er dan bij voorkeur op of ingrediënten biologisch verkregen zijn en vermijd palmolie. Dit kun je herkennen aan de woorden sodium palmate, sodium palmitate, palmolie of palmpitolie.
Babongo maakt twee haarzepen en een 3-in-1 zeep. Die koop je online of hier.
De haarzepen van Balade en provence zijn biologisch en veganistisch. Ze bevatten kokosolie, druivenpitolie en sheabutter.
Botma & Van Bennekom heeft één haarzeep. Deze koop je in de winkels van WAAR en bij andere verkooppunten.
Werfzeep maakt een ‘honingshampoo’ en een ‘kruidenshampoo’, waarvan de eerste niet vegan is. De zepen zijn verkrijgbaar bij vele verkooppunten.
Het Zeeplokaal maakt twee soorten haarzepen. Je koopt ze online of bij een van de vele verkooppunten.
Shampoo bars
Vaste shampoo op basis van syndets zijn iets zeldzamer. De bekendste zijn van Lush en hoewel deze waarschijnlijk beter zijn dan reguliere shampoo vanwege het gebrek aan water en plastic fles, zit er wel SLS in. Niet zo mild en wel met aard- en palmolie dus. Dat kan beter.
Lamazuna maakt shampoo in de vorm van een toetje en beloven dat er voor de sodium cocoyl isethionaat en andere ingrediënten geen palmolie gebruikt is. Je koopt het Franse merk via hun Nederlandse webshop of bij Babongoshop.nl, BigGreenSmile.nl, bol.com, Eco-Logisch.nl, Kudzu.be of Levenzonderafval.com.
De shampoo bars van Pachamamaï zijn op basis van sodium cocoyl isethionaat en volgens de Franse maker palmolievrij, vegan, fairtrade en biologisch. Je koopt ze online bij Bag-again.nl, Druantia.be en Kudzu.be.
De shampoo bars van Ethique
zijn op basis van sodium coco sulfaat en sodium cocoyl isethionaat en zijn palmolievrij, vegan en dierproefvrij.
Toen ik bovenstaande shampoos nog niet ontdekt had, ben ik gaan experimenteren met het zelf maken van een shampoo bar. Daaruit ontstond de Zaailingen shampoo bar op basis van niets anders dan sodium coco sulfaat, karitéboter, kokosolie en een drupje water. Je kan het zelf maken met dit recept of bestel hem in de webshop.
Zo, als het goed is weet je nu alles over haarzeep en vaste shampoo. Heb je al eens wat geprobeerd? Ik ben benieuwd naar je ervaringen!
Ik gebruik de Shampoo Bars van Lush, maar merk inderdaad dat mijn hoofdhuid trekkerig en droog wordt van die met SLS. Ik heb er nu twee met SCS (en eentje met 23% minder SLS …) en daar reageert m’n hoofdhuid wel goed op. Ik vraag me alleen af waarom ze hun Shampoo Bars niet standaard met SCS in plaats van SLS maken …
Goed om te merken waar je wel en minder goed tegen kan! Is die met SCS ook van Lush? Ik dacht dat ze er alleen tijdelijk eentje hadden om aandacht te vragen voor het palmolieprobleem (wat ik overigens best wrang vind voor een bedrijf dat grote hoeveelheden SLS blijft gebruiken). Zou wel een vooruitgang zijn als ze ook SCS aanbieden. SCS is een stuk duurder dan SLS en heel lastig om palmolievrij te vinden, dus dat is misschien een reden dat ze het niet standaard gebruiken. Plus dat SLS makkelijk is om naar over te stappen na gewone shampoo, zeker voor wie hun haar graag zeer grondig reinigt :’)
Klopt, ik heb het me ook al afgevraagd … Persoonlijk zou ik met plezier nóg wat meer neertellen voor Lush-producten met SCS i.p.v. SLS aangezien de douchegels e.d. ontzettend zuinig in gebruik zijn en ik er een eeuwigheid mee doe, maar ‘de community’ klaagt nu al zo over de prijzen …
Die SOS Sumatra waarover jij het hebt, was inderdaad maar tijdelijk. Dear John bevat ook SCS, maar die maakt dan weer deel uit van de hun vaderdagcollectie en zal binnenkort ook wel weer verdwijnen.
Laten we hopen dat het een begin is. Ze weten de SCS in ieder geval alvast te vinden!
Helaas heb ik zelf alleen maar negatieve ervaringen met haarzeep. Eerst die van Botma & Van bennenkom, hier werd mijn haar extreem stug. Zowel met als zonder azijn spoeling werd mijn haar alleen maar lelijker 🙁 ook werd het heel erg vet. Na 8 weken de Aleppo zeep met laurier geprobeerd (zou werken tegen het stugge). Me haar niet meer stug! Alleen de zeepresten en het vette (wat ik ook in jouw verhaal lees) werden alleen maar erger. Nu heb ik een “solid Shampoo” van Holland & Barrett wat me is verkocht als een shampoo bar (hoop dat dat wat meer succes heeft). Alleen wat mij betreft lijkt die behoorlijk op een haarzeep. Overigens ga ik deze ook proberen. Heb jij eventueel nog tips voor me ? Wil graag weer mooi haar !
Het klinkt alsof jouw haar niet echt geschikt is voor haarzeep. Daar moet je net mazzel mee hebben. Je kan eindeloos blijven zoeken naar verschillende haarzepen in de hoop dat er eentje tussen zit die wel werkt of toch eens een ‘echte’ shampoo bar proberen. Dan ben je in ieder geval meteen van die azijnspoeling af, waardoor je ook sneller onder de douche vandaan kan.
In mijn beginnende zoektocht naar producten zonder palmolie heb ik je Zaailingen shampoo bar geprobeerd en ben heel tevreden met het resultaat! Mijn haar voelt na het wassen heel fijn en waar ik eerst elke 3 dagen mijn haar moest wassen, hoeft dat nu pas na 4/5 dagen. En als het dan vet wordt, is het ook stukken minder. Dus dank! Wie weet ga ik het recept ook eens uitproberen, maar voor nu heb ik er nog één liggen.
Heel leuk om te horen! Dank je wel 🙂
Wat een fijn en informatief artikel – dat vind ik van al je artikelen overigens! Het maakt die stappen richting een duurzame(re) keuze een stukje eenvoudiger! Ik heb eigenlijk nog een brutale vraag over een shampoo bar die ik al een tijdje met plezier gebruik, maar die niet in dit artikel voorkomt, namelijk de shampoo bar van douce nature. Ik heb de ingrediënten stuk voor stuk gegoogled, maar ik merk toch dat ik er niet echt wijs uit wordt. Zou deze shampoo bar ook onder de categorie duurzaam vallen?
Ah ja, Douce nature heb ik vaker gezien. Ik noem hem nooit in mijn lijstjes omdat ik het idee heb dat ie misschien niet palmolievrij is. Qua ingrediënten zou ik die wel eerder kiezen dan Lush bijvoorbeeld. Er zitten vrij veel ingrediënten in, maar ze zien er prima uit en de belangrijkste reinigers zijn vrij mild, waardoor je huid er minder snel last van zal hebben en je misschien ook wat minder vaak kan wassen. Zeker geen verkeerde dus 🙂
De shampoo bars van Happy soaps zouden palmolie vrij zijn. Ik weet niet of het zo is… Ze bevatten wel SLES. Ik ben er een aan het uitproberen.
Groeten en dank voor je zoekwerk!
In theorie zou het kunnen, maar ik ben er erg sceptisch over. Je zou ze eens kunnen vragen waar hun SLES en glycerine van gemaakt is. Maar goed, wel altijd nog beter dan dezelfde ingrediënten met veel water in een plastic fles, denk ik dan maar 😉
Ik gebruik al jaren de Chagrin Valley haarzepen van Louland..
Zij hebben veel keuze, zijn helemaal natuurlijk, zonder uiteraard palmolie.
Je haar naspoelen met appelzaijn is nodig.
Toch reageert mijn hoofdhuid op de zepen, kreeg eerst jeuk, nadien korstjes erbij.
Ik ga het niet meer gebruiken.
Je haren zijn wel echt schoon en heerlijk zacht.
In principe zij het fantastische zepen, zij hebben meerdere producten op geheel natuurlijke basis.
Helaas Yvonne, de zepen van Chagrin valley zijn absoluut niet (allemaal) zonder palmolie
Ha Linda,
Hoe beoordeel jij de shampoobars van HelemaalShea op duurzaamheid en milieuvriendelijkheid? Voor mij is het de afgelopen jaren een ware zoektocht geweest, welke bar goed op mijn gevoelige hoofdhuid werkt. Ik ben op de Dode Zee Modder-variant van Helemaal Shea terecht gekomen. Maar ja, moet wel helemaal vanaf de Dode Zee hierheen komen, denk ik…
Echt lastig zeg dat uitzoeken van de goede reiniging voor je haar.
Ik had de laatste tijd echt heel erg last van pijnlijke en rode hoofdhuid (na een nieuwe andrélon shampoo uitgeprobeerd te hebben. Ik ben op aanraden van iemand begonnen met het wassen met shampoo bars. Ik ben nu een tijdje bezig maar echt nog niet tevreden.
De pijn is enorm verminderd dus dat is echt top. Maar de shampoo bars van Chagrin valley geven mij (bijna allemaal) haar als touw, al tijdens het wassen. Zelfs na een spoeling met appelciderazijn mix blijft mijn haar een vies vet gevoel hebben na het opdrogen. Ook bij het borstelen komt er een witte aanslag op mijn borstelharen. Na een azijnspoeling kan ik mijn haar wel beter borstelen maar het voelt vies, het lijkt niet per se vet het ziet er beter uit dan dat het voelt maar ik kan niet met mijn vingers door mn haar (niet ‘even snel’ een staart in doen) en het voelt al helemaal niet lekker zacht aan. Ook niet na een conditioner bar. Ik vind het lastig in te schatten hoe lang ik iets moet blijven proberen.. Heb je een idee hoe je hier nog iets anders aan kan doen?
Ik ga nog een shampoo bar van happysoaps uitproberen aangezien ze daar zeggen sodium coco-sulfate te gebruiken (en dus geen palmolie of SLS/SLES). Als dat niet wil toch maar een andere optie zoeken.