Fair fashion voor beginners

We zijn gewend dat we voor kleine prijsjes altijd met de laatste mode mee kunnen doen. Nu de keerzijden van deze fast fashion steeds duidelijker worden, is het tijd om een drastische verandering van de kledingindustrie af te dwingen. Ik ga voor het eerst eens snuffelen aan fair fashion en hoop nooit meer terug te hoeven…

Fast fashion en ik

Ik heb een soort haat-liefdeverhouding met kleding. De nieuwste mode interesseert me niet, maar ik wil er natuurlijk wel een beetje leuk uitzien. Winkelen probeer ik zoveel mogelijk te vermijden. Mensenmassa’s, verkoopsters en mijn mezelf vermoeiende kieskeurigheid weerhouden me ervan te winkelen, totdat ik nog maar één broek of bh heb die niet uit elkaar valt. Alleen jurkjes kopen vind ik leuk, de rest kan me gestolen worden.

Het goede nieuws is dat ik me hierdoor nooit schuldig heb gemaakt aan het kopen van enórme bergen fast fashion. En de kleding die ik wel kocht, draag ik – met uitzondering van de nodige miskoop – met gemak vaker dan dertig keer. Een enkel kledingstuk draag ik na 6, 7 soms zelfs 8 jaar nog steeds.

Het slechte nieuws is dat kleding me zo weinig interesseerde dat ik er ook lange tijd totaal niet bij stilgestaan heb waar mijn kleding vandaan komt. Waarvan, door wie en hoe het gemaakt is. En dat die realiteit waaraan ik heb bijgedragen op zijn zachtst gezegd niet bepaald fraai is.

Fast fashion en het milieu

De meeste kleding wordt gemaakt van katoen. Lekker natuurlijk, maar niet bepaald duurzaam. De katoenteelt vraagt namelijk om zeer veel water in gebieden waar dat niet altijd ruim voorhanden is en is een absolute kampioen in het gebruik van bestrijdingsmiddelen. Wol en leer hebben juist weer een grote milieuimpact vanwege de dieren die gevoerd en verzorgd moeten worden. Dit kost veel landbouwgrond en levert uitstoot van broeikasgassen op. Bovendien is het dierenwelzijn ook niet altijd om over naar huis te schrijven.

Synthetische stoffen brengen weer andere problemen met zich mee. De vezels worden gemaakt uit aardolie, een grondstof die bij verbranding voor veel broeikasgassen zorgt en geen oneindige voorraad kent. Voor het produceren van de vezels worden nog meer fossiele brandstoffen en veel water gebruikt. Bij het wassen van synthetische kleding komen er vezels via het afvalwater in de oceanen terecht. Omdat de vezels niet afgebroken worden, zorgen ze voor vervuiling van de zee en het zeeleven.

Voor het verven van de stoffen worden chemicaliën en water gebruikt, waarbij soms drinkwater vervuild raakt. Daarna moeten er nog kledingstukken geproduceerd worden en worden deze vervolgens naar alle uithoeken van de wereld getransporteerd.

Fast fashion en arbeidsomstandigheden

Naast het milieueffect is er nog een andere reden om als enigszins empathisch mens je vraagtekens te zetten bij fast fashion: de slechte arbeidsomstandigheden van de werknemers in de kledingindustrie. Ook voor inwoners van een arm land zijn de lonen dusdanig laag dat ze er niet goed van kunnen leven, de werkdagen zijn belachelijk lang, er zijn geen vakbonden die voor hun rechten op kunnen komen en er wordt – soms met geweld – gediscrimineerd, geïntimideerd en uitgebuit. Zowel op de katoenplantages als in de fabrieken werken vaak kinderen.

Daarnaast ken je natuurlijk de beelden van de ingestorte en afgebrande kledingfabrieken in Bangladesh, India en de Filippijnen. Ondanks deze rampen, die vele doden en gewonden veroorzaakten, zijn veel fabrieken nog steeds onveilig. Behalve brand- en instortgevaar lopen de werknemers risico door te werken met chemicaliën en machines.


Campagnemateriaal van Schone Kleren Campagne

Fair fashion

Zoals voor spullen en vliegvakanties geldt voor kleding dus ook dat je er het beste maar zo min mogelijk van kan aanschaffen als je het milieu wil ontzien. Maar helemáál geen kleding kopen – of je nou wel of niet van shoppen houdt, is natuurlijk ook geen optie. Bovendien zijn landen als Bangladesh voor hun inkomen bijna geheel afhankelijk van de kledingindustrie, dus door kleding uit die landen te ontlopen, krijgen de mensen het daar ook niet beter.

Het moet dus anders. Geen snelle, goedkope fast fashion meer, maar duurzame, eerlijke fair fashion. Volgens de Schone Kleren Campagne bestaat er helaas nog geen kleding die 100% eerlijk is, laat staan eerlijk én duurzaam. Maar we kunnen hier wel op aansturen door hier letterlijk om te vragen in de winkels, door gangbare merken te verzoeken zich te verbeteren en door te kopen bij merken die het al beter doen.

De merken

Via de Fair Wear Foundation vind je merken die kleding verkopen die gegarandeerd gemaakt is onder goede arbeidsvoorwaarden. Goede Waar kijkt daarnaast ook nog naar economische en ecologische duurzaamheid en beoordelen veel gangbare en duurzamere merken hierop.

Sommige merken noemen zich fair trade, anderen vegan of duurzaam. Deze merken doen vaak wel íets goed, maar ook niet alles perfect en dat maakt het zo ingewikkeld om te zeggen of een merk ‘goed’ is of niet. Bedenk zelf wat je het belangrijkst vindt: arbeidsomstandigheden, dierenwelzijn of het milieu bijvoorbeeld. Dat maakt het misschien wat makkelijker om te kiezen wanneer voor jou een merk in ieder geval goed genóeg is.

Maar alle merken één voor één afwegen is behoorlijk veel werk. Gelukkig zijn er liefhebbers die dit leuker vinden om uit te zoeken dan ik en daar profiteer ik graag van! Iris heeft denk ik de meest uitgebreide lijst eerlijke merken die ik tegenkwam, Sophie heeft aan haar lijst nog toegevoegd wat voor soort kleding je van elk merk kan verwachten en Hailey heeft van elk merk uitgezocht waar het vandaan komt, welke keurmerken ze hebben, aan welke duurzaamheidseisen ze voldoen en – niet geheel onbelangrijk – in welke prijsklasse ze zitten.

Alle fast fashion-merken die me zo vertrouwd zijn, kan ik nu maar beter vergeten. Om kennis te maken met fair fashion, surfte ik een avondje langs de merken uit de bovengenoemde lijsten. Merken als Komodo, Armedangels, People Tree, Miss Green, Mud Jeans, Studio Jux en Alchemist spreken me wel aan. Gelukkig heb ik niet de duurste smaak, maar het kost allemaal wel net even wat meer dan wat ik gewend ben.

Wil je je wat meer inspiratie laten voorschotelen? Volg dan zeker de fair fashion-blogs KouweKleren, Palace of Bliss en When Sara Smiles.

Winkels

Webshops

Als je wat merken gevonden hebt die je bevallen, kun je meestal rechtstreeks bij hun eigen webshop terecht. Daarnaast zijn er een aantal webshops die meerdere duurzame merken combineert, zodat je daar naar hartelust kunt shoppen. Nóg makkelijker voor een beginner zoals ik!

Voorbeelden van zulke webshops zijn FairFrog, Miss Green, De Groene Knoop, Geitenwollenwinkel, watMooi, Good Fibrations, Brand Mission, Sophie Stone, Papita en Studio Jux. In de blogs van Iris en Sophie vind je er nog veel meer. Meerdere webwinkels tegelijk doorzoeken kan ook nog via Project Cece.

Fysieke winkels

Omdat veel kleding mij in het pashokje alsnog teleurstelt, vind ik online winkelen niet zo’n fijn idee nu ik de merken nog niet niet ken en niet vertrouwd ben met hun maten en modellen. Ook een fair fashion-miskoop zou nog steeds zonde zijn. Liever ga ik naar een echte winkel.

Van elk merk dat je interessant vindt, kun je meestal wel wat verkooppunten vinden. Zo blijkt het populaire merk Armedangels bijvoorbeeld gewoon in de Bijenkorf te liggen. Op de website van Eerlijk Winkelen kun je in heel Nederland winkels vinden waar fair fashion te koop is.

Maar om niet in verwarring te raken met niet zo faire fashion ga ik nog liever naar een winkel waar elk merk al gescreend is. Dan hoef ik zelf alleen nog maar te bedenken wat ik leuk vind en of het me staat. Als je vaak in Amsterdam bent, zit je gebakken. Daar vind je Geitenwollenwinkel, Studio Jux en BrandMission. In Utrecht zit Nukuhiva en Studio Jux, in Haarlem zit BrandMission en in Den Bosch kun je naar Daily Poetry.

Mijn eerste fair fashion-ervaring was bij Nukuhiva in Utrecht. Een aantal van de fair fashion-merken die me aanspreken, zag ik daar in het echt en daar werd ik behoorlijk blij van. Mooie stoffen, leuke printjes en de prijzen vielen me – nu ik een beetje had kunnen wennen aan het idee – eigenlijk best wel mee. Een trui hoeft niet eens duurder te zijn dan eentje van een merk zoals bijvoorbeeld Esprit. En het zal ongetwijfeld langer meegaan dan iets van de H&M.

Ondanks mijn enthousiasme heb ik tijdens dat bezoek niets gekocht. Wel zie ik mezelf daar nog eens terugkomen en wil ik nog een paar andere winkels met een goed aanbod van fair fashion gaan bezoeken. Hier zie ik wel toekomst in voor mijn nog aan te leggen fair fashion-garderobe. Work in progress, maar ik geef het een goede kans.


Foto van Nukuhiva

Tweedehands

Hoewel de kleding zelf meestal totaal niet eerlijk of duurzaam geproduceerd is, is tweedehands kleding voor de meeste fair fashionista’s wel een goede optie. Hergebruik van de stoffen is sowieso veruit een stuk duurzamer dan nieuwe kledingstukken produceren. Het sociale aspect ligt wat gevoeliger, maar als het kledingstuk er nu toch al is, kan er maar beter zo lang mogelijk gebruik van gemaakt worden.

Behalve de recente heropleving van onze ouderwetse kringloopcentra, zijn er steeds meer hippe winkels met tweedehands kleding. Noem het gewoon vintage en er is niks stoffigs meer aan. Zie dit overzicht voor de velen online en offline plaatsen waar je terecht kan voor tweedehands kleding. Denk bijvoorbeeld aan deze hippe landelijke ketens of kledingruilmarkten. Online kun je terecht bij platforms voor particulieren of in deze leuke webshops.

Als ik dan toch weer eens moet winkelen, ga ik maar eens naar zo’n winkel. Ik krijg er bijna zin in!