Duurzaam is duur? Zo houd je er juist geld aan over

Duurzaam leven heeft een duur imago. Volkomen onterecht als je het mij vraagt. Vergeet die elektrische auto’s en zonnepanelen. Juist bij heel veel dagelijkse dingen kun je een groot verschil maken en tegelijkertijd geld besparen.

Vergeet dure investeringen

Als het over duurzamer leven gaat, wordt er al snel gesproken over zonnepanelen en elektrische auto’s. Natuurlijk zorgen deze technologische hoogstandjes voor een lagere impact op milieu en klimaat dan hun fossiele voorlopers, maar je hebt ze helemaal niet per se nodig om je impact aanzienlijk te verkleinen. Sterker nog, je zou ze zelfs kunnen zien als een soort statusproducten, overbodig om jezelf toe te eigenen.

Focus op je dagelijkse leven en de grote (milieu)winst

Vergeet zulke dure investeringen, focus je liever op het beperken van de impact die je momenteel al maakt. Richt je daarbij het liefst op de grote verschillen die je daarbij kunt maken. In het dagelijks leven maak je onvermijdelijk impact op milieu en klimaat. Die impact is niet geheel te vermijden, maar moet wel fors omlaag, willen we de wereld een beetje leefbaar houden. Voor een gemiddelde Nederlander geldt dat die bijna vier keer meer grondstoffen, grond, water en energie gebruikt dan de aarde kan aanvullen. Het mooie is dat heel veel aanpassingen zowel gunstig zijn voor het milieu als voor je portemonnee. Sommigen doe je waarschijnlijk onbewust al!

Tenzij je het erg leuk vindt om te doen, heeft het meestal niet zoveel zin om je blind te staren op één thema. Als je hier al je energie insteekt, ontstaat namelijk de kans dat je veel grotere kansen laat liggen op andere vlakken. Jezelf met een verre vliegreis belonen, omdat je altijd netjes je afval scheidt, zet bijvoorbeeld niet zoveel zoden aan de dijk.

Zo levert duurzamer leven juist geld op

Spullen

Het blijft een onderbelicht thema, dus ik kan het niet genoeg benadrukken: de grootste impact op het milieu maken met het kopen van spullen. Meubels, accessoires, elektronica, boeken, servies, alles wat je je maar kunt verzinnen. De impact zit hem meestal niet zozeer in het energiegebruik, maar veel meer in de productie en het transport. Vooral de impact van elektronica is enorm.

Minder spullen kopen dus. Heel veel minder. Dit is echt de allermakkkelijkste en meest efficiënte manier om zowel het milieu besparen als geld over te houden. Easy peasy.

Het vergt wel een aanpassing van je houding tegenover spullen. Leer jezelf vragen te stellen. Heb ik het echt nodig? Past het bij me? Heb ik al iets vergelijkbaars? Heb ik er eigenlijk wel plek voor? Kan ik het lenen, zelf maken, tweedehands kopen? Is die nieuwe versie nou echt zoveel beter dan die ik al heb? Laat je niet verleiden tot koopjes door nieuwsbrieven, reclamefolders of door uit gewoonte door de stad te gaan lopen. Je hebt simpelweg niet zo veel nodig. En niet te snel ‘ja, maar’ roepen.

Toch iets nodig wat je niet kan of wil lenen, maken of tweedehands kopen? Leer jezelf spullen op hun daadwerkelijke waarde te schatten en wees bereid om die prijs te betalen. Wees je bewust van de impact van spullen en onze vreemde relatie met spullen. Kies voor kwaliteit, zodat je aankoop langer mee gaat. Wees er zuinig op, onderhoud het en repareer het.

Lees meer over duurzaam met spullen omgaan in Onze grootste impact aanpakken door anders met spullen om te gaan.

Vlees

Iedereen weet inmiddels wel dat vlees niet bepaald een feestje is voor het milieu. Het is de tweede grootste impactveroorzaker. Toch is er veel weerstand tegen het verminderen van de vleesconsumptie. Er heerst een hardnekkig idee dat je vlees echt nodig hebt voor je gezondheid, terwijl je op vitamine B12 na toch echt al je voedingsstoffen binnen kunt krijgen met plantaardig voedsel. Vanuit financieel perspectief klinkt vooral het geluid dat die vleesvervangers zo duur zijn.

Vleesvervangers zoals die van de Vegetarische slager staan inderdaad niet bekend om hun spotprijsjes. Die 200 gram nepgehakt is met bijna drie euro absoluut duurder dan de twee euro voor 300 gram rundergehakt, maar met biologisch of ‘luxer’ gehakt is er al niet meer zoveel verschil. Vleesvervangers van merken zoals Vivera zijn overigens al een stukje goedkoper.

Maar belangrijker dan de vraag of die vleesvervangers nou echt zo duur zijn, is dat er vaak veel voedzamere en bovenal goedkopere vleesvervangers van een heel andere orde over het hoofd gezien worden. Denk aan de spotgoedkope kikkererwten, linzen, bruine bonen, kidneybonen en sojabonen. Noten, pitten en zaden zijn vaak wel wat prijziger, maar doordat je daar slechts kleine hoeveelheden eet, vallen die kosten ook mee.

Ook wie wel graag vlees wil blijven eten, kan bijvoorbeeld de porties verkleinen of een aantal dagen in de week vegetarisch eten. Denk aan een grote schaal lasagne voor vier personen met gehakt voor twee. Of een chili sin carne, zonder vlees maar wel met eiwitrijke bonen. Vergeet niet dat zo’n aanpassing echt een behoorlijk verschil kan maken – zowel voor het milieu als je portemonnee – ook als het een stap te ver voor je is om als vegetariër door het leven te gaan.

Dagelijks vervoer

Je auto vervangen door een elektrisch exemplaar is niet voor iedereen weggelegd en dat is helemaal niet erg. Er zijn andere manieren waarop je kunt besparen op kosten en milieuimpact. Waar je vandaag nog mee kan beginnen, is zuiniger rijden. Op tijd doorschakelen, niet te hard rijden en je banden op spanning houden. Meer handige tips om zuiniger te rijden, lees je bij Milieu Centraal.

Als je aan een nieuwe auto toe bent, kies je natuurlijk voor een zuinige auto. Neem geen grote bak alleen maar voor die ene zomervakantie, want met een kleintje bespaar je zoveel dat je geld overhoudt om af en toe een grotere te huren.

Hoewel je met een zuinige auto en zuiniger rijden benzine bespaart, heeft het veel meer effect als je de auto vaker laat staan. Bijna de helft van alle autoritten zijn korter dan een 7,5 kilometer. Een afstand die juist zo goed af te leggen is per (elektrische) fiets of openbaar vervoer. Natuurlijk is het voor de zware weekboodschappen wel zo handig om de auto mee te nemen of misschien woon je ergens waar je meer afhankelijk bent van de auto, maar neem je gewoontes eens onder de loep. Stap je vaak uit gewoonte in de auto, terwijl het best anders kan? Vooral door het vaker overstappen naar fiets of benenwagen en door het wegdoen van een – zeg nou zelf toch tamelijk overdreven – tweede auto kun je veel geld besparen.

In de toekomst zullen we – althans dat hoop ik van harte – heel anders omgaan met auto’s. Namelijk door ze veel meer te delen. Dit kunnen we nu al doen door te carpoolen, onze auto’s uit te lenen of hem te huren. Dit is ook waarom ik denk dat het helemaal niet belangrijk is dat je als autogebruiker een elektrische auto zou moeten aanschaffen. Die zul je eens kunnen lenen van iemand uit de buurt of van een bedrijf. Misschien komt hij nog uit zichzelf voorrijden ook.

Vakantievervoer

Vliegreizen maken is zo ongeveer het minst duurzame wat je kunt doen. We hebben er zowat onze eerste levensbehoefte of grondrecht van gemaakt, maar voor een leuke vakantie is het natuurlijk helemaal geen vereiste. Helaas zijn vliegtickets veel te goedkoop, waardoor het vaak verleidelijk is om een weekendje Barcelona of weekje Griekenland te boeken. Wat milieu betreft is vliegen eigenlijk helemaal not done, maar ook voor de kosten heeft het nog altijd zin om minder vaak en minder ver te vliegen.

In het dagelijks leven word je nogal aangemoedigd om de auto te laten staan, maar voor je vakantie is het zeker een beter alternatief dan het vliegtuig. En hoewel het waarschijnlijk inderdaad duurder is om met de auto naar Barcelona te gaan, vergeet niet dat je dat weekendje weg ook in de Ardennen kan besteden.

Reizen met bus, trein, fiets of te voet zijn uiteraard nog duurzamere keuzes. De trein is helaas vaak niet de goedkoopste optie, maar goedkoper dan de bus, fiets of benenwagen zul je niet snel vinden.

Wonen

In plaats van zelf te investeren in zonnepanelen kun je de ontwikkeling van duurzame energie eenvoudig steunen door te kiezen voor een groene energieleverancier. Afhankelijk van je huidige leverancier kun je hier mogelijk wat op besparen, maar het zal je in ieder geval niet veel meer kosten dan bij de meeste leveranciers. Zo ben je indirect toch een beetje sponsor van zonnepanelen en windmolens. Lees hier hoe je zo’n energieleverancier kiest en overstapt.

De milieuimpact door wonen komt voor een groot deel voor rekening van het energiegebruik. Zo bespaar je gas door te isoleren en door zuinig te stoken, te koken en te douchen en bespaar je elektriciteit door energiezuinige apparaten te gebruiken en door apparaten en lichten uit te zetten als je ze niet gebruikt. Zowel isolatie als energiezuinige apparaten vereisen een aardige investering, maar in beide gevallen kun je ze met gemak weer terugverdienen aan lagere energiekosten. Als je niet veel te besteden hebt, maar met de eerdergenoemde besparingsmaatregelen wat geld opzij kan zetten, zijn dit dus veel voordeligere investeringen dan die zonnepanelen of elektrische auto.

Een ander deel van de impact door wonen komt door de woning zelf. Als je nieuw gaat bouwen, zijn duurzame materialen een goede maar niet per se goedkope keuze. De grootste winst behaal je – ook met een bestaand huis – door klein te gaan wonen. Als we allemaal in huizen gaan wonen die niet groter zijn dan we nodig hebben, hoeven er minder veel en minder grote huizen bijgebouwd te worden. Bovendien hoef je in een kleiner huis minder te verwarmen, schilderen, isoleren en is er minder ruimte om ongemerkt toch veel spullen binnen te laten sluipen.

Voedsel

Eten moeten we hoe dan ook. Daarom is het onmogelijk om het milieu helemaal te ontzien. Wel scheelt het als je een beetje weet wat in meer of mindere mate impact heeft op het milieu. Dranken – met name alcohol en frisdranken – spelen hierin een behoorlijk grote rol. Minderen met alcohol is niet alleen leuk voor je huidige portemonnee, maar ook nog eens voor je gezondheidskosten in de toekomst. Over het algemeen geldt trouwens: hoe sterker het promillage, hoe groter de impact en hoe hoger de prijs. Ook frisdranken zijn in feite overbodige luxeproducten en daar kun je dus rustig op bezuinigen. Wil je toch een keer iets zoets? Neem dan liever limonadesiroop, want doordat het zo geconcentreerd is, bespaart dit energie bij het transport.

Producten met een behoorlijke impact zijn onder andere vis, zuivel, eieren, exotische noten en plantaardige oliën. Veel hiervan is ook niet per se erg goedkoop. Seizoensgroenten, brood en aardappels zijn zowel erg goedkoop als de meest duurzame keuze. Ook groente uit blik of de diepvries zijn prima keuzes, omdat deze groenten in gunstige omstandigheden gegroeid zijn en er geen broeikassen of vliegtuigen aan te pas zijn gekomen.

Kleding

De productie van kleding vraagt enorm veel water, pesticiden en schadelijke verfstoffen en gaat vrijwel uitsluitend gepaard met onmenselijke arbeidsomstandigheden. Merken die wel eerlijke en duurzame mode – fair fashion – aanbieden zijn flink duurder dan bij winkels als H&M en Zara. Helaas geeft dat vooral aan dat de lonen bij prijsvechters veel te laag zijn en dat de hogere prijs van fair fashion eigenlijk de norm zou moeten zijn.

Als je al gewend bent om merkkleding te kopen, is fair fashion niet per se duurder. Maar als je niet zoveel aan kleding uit kan of wil geven, kan het ook anders. Want welke kleding je ook koopt: hoe minder je ervan koopt, hoe goedkoper én duurzamer. Daarnaast kun je erg veel tweedehands kleding vinden, vaak voor een schijntje. Dus als je minder gaat kopen en ook nog voornamelijk tweedehands, bespaar je bakken met geld en spaar je het milieu. Als je de textielarbeiders toch nog wil steunen of eens iets nieuws wil, kun je sparen voor een fair fashion-item van duurzamere materialen zoals biologisch katoen.

Minder luxe, minder impact en minder kosten, maar meer geluk

Over het algemeen geldt dus dat minder het magisch woord is. Minder spullen, minder vlees, minder verre reizen, minder van van alles en vooral minder luxe. Om te voorkomen dat je het gevoel krijgt dat je niets meer mag, is het verstandig om niet alles tegelijk te veranderen en om je te focussen op de voordelen. Meer geluk!

Door het besparen van geld kun je voor kwalitatief betere producten kiezen als je toch iets aanschaft. Je zal er dan waarschijnlijk beter over nadenken en minder snel kiezen voor de snelle kick van het kopen. Goede kans dat je er minder hebberig en meer tevreden van wordt. Misschien leer je wel beter te waarderen wat je allemaal al hebt.

Door niet standaard elk weekend de stad in te duiken, hou je zeeën van tijd over voor dingen waar je waarschijnlijk veel meer voldoening uit zal halen. Of tijd om te ontdekken wat dat precies is. Tijd om ervaringen op te doen. Wie weet leer je wel veel lekkerder te koken zonder vlees, word je creatief met het hergebruiken van spullen en gaat je conditie erop vooruit als je vaker op de fiets springt. En als je serieus veel geld weet te besparen, kun je misschien zelfs wel minder gaan werken.

Welke dingen doe jij al die gunstig zijn voor zowel je portemonnee als de planeet? Weet je nog andere trucjes?